Park u podnóża zamku Kmitów i Lubomirskich upamiętniający 400-lecie powstania Nowego Wiśnicza jest nowym obiektem na mapie turystycznej Małopolski.
O historii miasta słów kilka…
Przed 400 laty za sprawą Stanisława Lubomirskiego, wojewody krakowskiego, powstał nowy organizm miejski. 8 czerwca 1616 r. król Zygmunt III Waza podpisał akt lokacyjny miasta, nadając mu prawo magdeburskie i liczne udogodnienia, co wprowadziło wówczas Nowy Wiśnicz na europejski szlak gospodarczy i kulturowy.
Geneza obiektu
Historia powstania parku związana jest z obchodami 400-lecia lokacji Nowego Wiśnicza, przypadającymi na 2016 rok. Na przestrzeni czasu wytyczonego umownymi datami od 8 czerwca 2016 r. do 8 czerwca 2017 r. poprzez liczne przedsięwzięcia upamiętnione zostały wydarzenia, które miały wpływ na dzieje miasta.
Wyjątkowość rocznicy lokacji miasta upamiętniono szeregiem imprez kulturalno-artystycznych, które przyciągnęły rzesze turystów. Ponieważ realia pokazały, jak bardzo potrzebna jest infrastruktura i teren sprzyjający swobodnej organizacji plenerowych przedsięwzięć, zrodził się pomysł zaprojektowania obiektu, który zarówno wzbogaciłby ofertę turystyczną regionu, a jednocześnie stał się dodatkową atrakcją nie tylko dla mieszkańców Gminy Nowy Wiśnicz, ale również przybywających do miasta turystów. Nie bez znaczenia był również fakt, że budowa parku stała się konkretną formą upamiętnienia rocznicy, jak również uatrakcyjnienia regionu.
Konsultowanie projektu
W związku z ideą tworzenia parku 400 – lecia u podnóża Zamku Kmitów i Lubomirskich w Wiśniczu w 2016 roku została opracowana koncepcja programowo – przestrzenna wraz z analizą historyczno – konserwatorską, która uwzględniała uwarunkowania przyrodnicze i położenie w całości w terenie Wiśnicko – Lipnickiego Parku Krajobrazowego oraz częściowo w obszarze Natura 2000 Nowy Wiśnicz. W realizację projektu w zakresie merytorycznym, opiniotwórczym oraz doradczym zaangażowane zostały instytucje takie jak: Politechnika Krakowska Wydział Architektury-Instytut Architektury Krajobrazu, Narodowy Instytut Dziedzictwa oddział w Krakowie, Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków. Prowadzone były również konsultacje z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska oraz chiropterologami. W swoich założeniach koncepcja obejmowała m.in. działania ochronne dotyczące występującego na tych terenach chronionego gatunku nietoperza, Podkowca Małego Rhinolophus hipposideros, dla którego zagrożeniem mogła być utrata trasy migracji na żerowisko oraz brak bezpiecznego wylotu. Przy projektowaniu inwestycji uwzględniono zatem konieczność zachowania naturalnych warunków życia nietoperza, poprzez nasadzenie młodych, rodzimych gatunków drzew i krzewów, a także dostosowanie oświetlenia celem utrzymania bezpiecznego, zaciemnionego wlotu nietoperzy.
Pozyskiwanie funduszy
W 2017 roku został złożony wniosek o pozyskanie środków finansowych na realizację inwestycji. Decyzją Zarządu Województwa Małopolskiego zatwierdzono zadanie pn. „Poszerzenie oferty turystycznej i rekreacyjnej z okazji 400 – lecia powstania Nowego Wiśnicza poprzez budowę parku u podnóża zamku Kmitów i Lubomirskich” w ramach 6 Osi priorytetowej Dziedzictwo regionalne, Działanie 6.3 Rozwój wewnętrznych potencjałów regionu, Poddziałanie 6.3.1. Rozwój lokalnych zasobów subregionów – SPR w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020”. Przyznane zostały na ten cel środki unijne w wysokości 1 515 924,79 zł.
Projekt ukierunkowano na zachowanie regionalnej różnorodności i oryginalnych cech kulturowych miasteczka, rozwój turystyki, rekreacji i potencjału Nowego Wiśnicza. Planowana inwestycja miała na celu rozwój infrastruktury rekreacyjno-turystycznej z wykorzystaniem walorów historycznych, jakimi niewątpliwie są Zamek Kmitów i Lubomirskich, dawny Klasztor Karmelitów Bosych, Muzeum pamiątek po Janie Matejce – Koryznówka, Kościół pw. Wniebowzięcia NMP w Nowym Wiśniczu, Muzeum Ziemi Wiśnickiej, zabytkowy ratusz oraz potencjału kulturowego zabytkowego miasteczka, jak również walorów przyrodniczych i krajobrazowych.
Krok po kroku, realizacja projektu
Budowę Parku 400-lecia rozpoczęto w kwietniu 2019 r. na działce znajdującej się w miejscowości Leksandrowa, która w obowiązującym MPZP oznaczona jest jako teren zieleni parkowej, w strefie pośredniej ochrony konserwatorskiej oraz część terenu w/w działki w strefie wydzielonych terenów dla lokalizacji sezonowych imprez kulturalnych. Działka położona jest w bliskim sąsiedztwie zespołu klasztornego oraz zamku, obiektów wpisanych do rejestru zabytków. W sierpniu 2019 roku nastąpił odbiór wykonanych prac, w zakres których wchodziło m.in.: częściowe wykonanie widowni amfiteatru, ścieżek spacerowych, robót ziemnych przy budowie placu zabaw.
Koniec wieńczy dzieło
Prace przy budowie parku 400 – lecia zostały zakończone w grudniu 2019 roku. Zgodnie z umową inwestycję wykonano w formule “zaprojektuj i wybuduj”, w ramach zagospodarowania wzgórza zamkowego w Wiśniczu.
Zakres robót budowlanych objął m.in.: wycinkę drzew i krzewów, wykonanie niezbędnych przebudów i przekładek infrastruktury podziemnej, budowę ścieżek, oświetlenia i monitoringu oraz instalacji niezbędnych do obsługi parku, budowę elementów małej architektury, widowni i sceny amfiteatru, wykonanie schodów terenowych, budowę parku miniatur zamków (ścieżki, ogrodzenia, makiety, zieleń), placu zabaw, wykonanie nasadzeń zieleni wysokiej – drzew, zieleni niskiej – krzewów oraz zieleni ozdobnej komponowanej. Remontem objęto również kładkę nad potokiem Leksandrówka oraz przebudowano istniejącą ścieżkę do kamiennych schodów. Obszar całego parku objęto stylowym oświetleniem i monitoringiem. W pobliżu sceny amfiteatru zapewniono możliwość zasilania energią elektryczną urządzeń nagłaśniających i oświetlenia. Zamontowano infrastrukturę wypoczynkową: ławki, leżaki parkowe, stoliki z siedziskami do gry plenerowej w szachy. Powierzchnia parku to ok. 3,21 ha. Całkowity koszt inwestycji wyniósł ponad 2 275 500,00 zł.
Niewątpliwą atrakcją parku jest ścieżka edukacyjna z makietami zamków wykonanych z materiałów odpornych na całoroczne warunki atmosferyczne. Obok każdej z makiet ustawiono tabliczki informacyjne o zabytku w trzech językach (polskim, angielskim, ukraińskim), a dla osób niewidomych w języku Braille’a, pozwalające zapoznać się z historią i ciekawostkami zabytku. Wśród makiet obok wiśnickiego zamku znajdują się budowle z: Nieświeży, Oleska, Podhorców, Łańcuta, Starej Lubowli, Brzeżan, Krasiczyna oraz Krzyżtopór z Ujazdu.
Oferta dla najmłodszych
Projektując park, uwzględniono również potrzeby najmłodszych odbiorców inwestycji.W górnej części parku, w okolicy Muzeum Pamiątek po Janie Matejce “Koryznówka” oraz budynków mieszkalnych, wybudowano bezpieczny, kolorowy I atrakcyjny plac zabaw z podziałem na dwie strefy: dla dzieci młodszych i starszych. Znajduje się tam również kontenerowy obiekt obejmujący sanitariaty dla kobiet, mężczyzn, osób niepełnosprawnych oraz pomieszczenia gospodarcze.
“Rynek,
Kilka uliczek –
Oto całe miasto.
Wszędzie jest bardzo blisko…
Dosłownie dwa kroki”
-Ryszard Marek Groński-
Z wiśnickiego rynku do nowo utworzonego parku też jest “bardzo blisko”. Ale to nie jedyny atut tej nowoczesnej inwestycji.
Park 400 – lecia u podnóża zamku to niewątpliwie wyjatkowo nowatorska atrakcja turystyczna, która z pewnością uczyni Nowy Wiśnicz miastem jeszcze bardziej interesującym dla zwiedzajacych, a dla jego mieszkańców stanie się miejscem wypoczynku, spotkań, propozycją na spędzenie wolnego czasu.
Nie pozostaje zatem nic innego, jak zaprosić do miejsca, gdzie współczesność sąsiaduje z historią, do parku u podnóża Zamku Kmitów i Lubomirskich.
Zachętą niech będzie również film promujący Park 400-lecia u podnóża zamku. Powstał on przy okazji realizacji projektu pn. „Poszerzenie oferty turystycznej i rekreacyjnej z okazji 400 – lecia powstania Nowego Wiśnicza poprzez budowę parku u podnóża zamku Kmitów i Lubomirskich” współfinasowanego ze środków UE w ramach 6 Osi priorytetowej Dziedzictwo regionalne, Działanie 6.3 Rozwój wewnętrznych potencjałów regionu, Poddziałanie 6.3.1. Rozwój lokalnych zasobów subregionów – SPR w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020. Opracowany materiał jest nowoczesny, dynamiczny, przedstawiający park jako miejsce wzbogacające ofertę turystyczną i rekreacyjną Gminy Nowy Wiśnicz. Efekt finalny jest niesamowity. Życzymy miłego oglądania.
Film w wersji standardowej https://youtu.be/S7kPrdCreXI
Film z audiodeskrypcją https://youtu.be/8A75Aus0dAo
Obie wersje filmów zawierają również napisy (po wciśnięciu klawisza C)
