Olchawa

Ze znanych nam współcześnie miejscowości istniały już wtedy Stary Wiśnicz (nazwa Stary nadana później) oraz Nieszkowice Wielkie, które miały wtedy najprawdopodobniej nazwę Mniszkowice. Istniała także od roku 1319 Królówka. Równocześnie podjęta akcja kolonizacyjna doprowadziła do powstania kolejnych miejscowości, które otrzymały nazwy związane z dawnym zalesieniem takie jak: Borówna, Łomna, Połom i Rogozie.

W Wiśniczu Starym w 1232 roku wybudowano pierwszy drewniany kościół, a w roku 1340 po lokacji wsi Olchawa i utworzeniu tam parafii rozpoczęto budowę podobnego kościoła. Od tego też roku istniała tam samodzielna parafia. Kościół pod wezwaniem św. Marcina był drewniany, kryty gontem, z wieżą dzwonniczą, przez którą prowadziło główne wejście do wnętrza. Wokół kościoła zlokalizowano cmentarz oraz zabudowania plebani, które w zmienionym kształcie przetrwały do czasów współczesnych. Inaczej niż współcześnie biegła główna droga przez Olchawę na odcinku przy kościele. Stara droga w okolicy kościoła skręcała pod kątem 40° na południe, obecna przecina starą pod kątem 45°.

Na podstawie zebranych dokumentów i starej pieczęci udało się odtworzyć prawdopodobny wygląd kościoła w Olchawie. Odtworzenie wyglądu kościoła ma na celu tylko uzupełnienie dokumentacji historycznej oraz zachęcenie mieszkańców tej pięknej miejscowości do poszukiwania jakichkolwiek śladów swej historii.

W starej kronice szkoły w Olchawie wspomniano o istnieniu kościoła oraz wymieniono fakt, że obraz Matki Boskiej Różańcowej umieszczony obecnie w ołtarzu głównym wiśnickiego kościoła, jako obraz drugi zasłaniany, pochodzi z kościoła św. Marcina w Olchawie. Podana jest także informacja, że jeden z feretronów pochodzi z olchawskiego kościoła.