Kartka z kalendarza…

20 stycznia 1945 r. do Wiśnicza wkroczyła armia sowiecka, zakończyła się II Wojna Światowa.
W połowie stycznia 1945 r. mieszkańcy Bochni i okolic patrzyli na wycofujące się w kierunku zachodnim kolumny wojsk niemieckich.
Niemcy przygotowując się do obrony budowali w Bochni i okolicy budowali system fortyfikacji w którego skład wchodziły bunkry, schrony, okopy i rowy przeciwczołgowe. Do ich budowy zmuszali ludzi na południu na odcinku od Świniar na północy po kobyle na południu. Nie zatrzymało to jednak armii radzieckiej, której ofensywa doprowadziła do zajęcia Niepołomic i Krakowa. Na południu Rosjanie skierowali swoje uderzenie na linii Zakliczyn- Muchówka- Marszowice- Gdów. Bochnia i okolice zostały otoczone z trzech stron i wojska niemieckie aby uniknąć zamknięcia przygotowywały się do ewakuacji. Niemcy niszczyli głównie środki komunikacyjne i budynki użyteczności gospodarczej, głównie składy żywności, wodociągi, wiadukty kolejowe, mosty.
Większych strat udało się uniknąć dzięki dywersji bocheńskiego podziemia, którego członkowie usuwali przewody elektryczne i materiały wybuchowe oraz połączenia telefoniczne niemieckiej artylerii w Wiśniczu.
Zacięte walki w dniach 19-20 stycznia trwały na terenie południowej części powiatu bocheńskiego. Bombardowane były Lipnica Murowana, zacięte walki trwały na terenie Rajbrotu, Muchówki i Trzciany.

Download (PDF, 502KB)

20 stycznia 1616 roku urodził się w Nowym Wiśniczu Jerzy Sebastian Lubomirski( zm.31 stycznia 1667 roku we Wrocławiu). Był drugim synem Stanisława Lubomirskiego i Zofii Ostrogskiej. Jerzy Sebastian Lubomirski sprawował szereg ważnych funkcji państwowych. Był marszałkiem wielkim koronnym od 1650 roku, hetmanem polnym koronnym od 1657 roku, był też m.in. starostą: perejasławskim, przemyskim, krakowskim, sądeckim, dobczyckim, spiskim. Ponadto tłumaczem, pisarzem politycznym i mówcą sejmowym. Jako jeden z niewielu arystokratów nie złożył hołdu królowi szwedzkiemu- Karolowi Gustawowi i bardzo zasłużył się w walce z najazdem szwedzkim. Okazał się uzdolnionym dowódcą w bitwie o Kraków w 1655 roku oraz w bitwach pod Sandomierzem i pod Warką w 1656 roku. Współdziałał z wojskami wojewody kijowskiego Stefana Czarnieckiego i hetmana wielkiego koronnego Stanisława Potockiego. W 1658 roku Jerzy Sebastian Lubomirski brał udział w oblężeniu Torunia zajętego i bronionego przez Szwedów. Za zasługi wojenne został mianowany hetmanem polnym koronnym. W1660 roku walczył pod Cudnowem z wojskami kozackimi i rosyjskimi. Wyprawa zakończyła się rozbiciem przeciwników. Należy ona do najlepszych akcji zbrojnych w siedemnastowiecznej Rzeczypospolitej. Jerzy Sebastian Lubomirski był zagorzałym stronnikiem dworu Jana Kazimierza , kiedy jednak monarcha podjął decyzję o rychłej abdykacji i chciał doprowadzić do wyboru nowego króla, Lubomirski wystąpił przeciwko elekcji vivente rege i przeciw kandydatowi francuskiemu na tron polski. Uznano go za obrońcę złotej wolności szlacheckiej. Popierająca sojusz z Francją królowa Maria Ludwika zaplanowała uwięzienie i ścięcie Jerzego Sebastiana Lubomirskiego, który uprzedzony o przygotowywanym zamachu opuścił dwór. W 1665 roku stanął na czele skonfederowanych oddziałów i wyruszył przeciwko wojskom królewskim. Rozpoczął się rokosz, który przyczynił się do pokonania wojsk królewskich pod Częstochową (1665) i Mątwami (1666). Rozmiary i bezsens wojny domowej skłoniły jednak Jerzego Sebastiana Lubomirskiego do przeproszenia króla i usunięcia się na Śląsk. Z Wrocławia Lubomirski prowadził rokowania z dworem królewskim. Zmarł w 1667 roku nie doczekawszy się rehabilitacji przeprowadzonej przez sejm elekcyjny w 1669 roku. Do uniewinnienia przyczynił się szczególnie syn Jerzego Sebastiana, Stanisław Herakliusz Lubomirski.

Jerzy Sebastian Lubomirski